Rider Waite Tarot

XVII - THE STAR

Een storm wordt door een diepe stilte gevolgd. Voor iemand die een heleboel emoties heeft moeten verwerken, breekt ten slotte een periode van rust en leegte aan. Als we de kaarten leggen voor iemand die ze nog nooit eerder heeft gezien, behoeft de Ster meestal zelden enige verklaring. Ze ademt een atmosfeer van harmonie, openheid en herstel.

We kunnen de Ster vergelijken met Matiging, waarop we eveneens een figuur zien die water vanuit een beker overgiet in een andere en ook met één voet op het land en één voet in het water staat. Beide kaarten volgen op een crisis, maar terwijl Matiging controle uitdrukt, is de Ster volledig vrij. De afgebeelde vrouw draagt geen kleren, ze is naakt. Haar houding is niet stijf, maar soepel en ontspannen. En terwijl Matiging het water heen en weer giet, het mengt en tegelijkertijd bewaart, giet de Sterrenmaagd haar kruiken leeg, erop vertrouwend dat het leven haar voortdurend van nieuwe energie zal voorzien. Dit beeld doet denken aan sprookjes waarin sprake is van magische kruiken of bekers die nooit leegraken.

De bevrijding van de energie van de Toren scheurde de voorhang van het bewustzijn open. Hier op de Ster zijn we achter de voorhang.

Hoewel erg klein, stelt de waterpoel het onbewuste voor, hetzelfde water dat verborgen lag achter de zuilen van de Hogepriesteres. Deze universele levensenergie is ontwaakt doordat iemand zijn eigen levenswater erin uitstortte.

Het water dat op het land wordt gegoten, geeft aan dat de door de Toren bevrijde energie zowel naar buiten als naar binnen is gericht; het verbindt het onbewuste met de uiterlijke realiteit van de materiële wereld. We zouden de stralen water als de archetypen der mythologie kunnen omschrijven, de beelden waardoor het onbewuste zich uitdrukt. Het onbewuste is een geheel, vormloos en onverdeeld, maar het manifesteert zich in ons bewustzijn door middel van al de verschillende mythologische stromingen. Bij de Ster zijn we aangekomen bij de bron van de mythologie, vormloze energie, licht dat uit duister voortkomt. De Duivel is Lucifer geworden, de Lichtbrenger, en Satans naam voor de Zondeval. De transformatie van duister in licht is het onbewuste, de verborgen uitgestrektheid in ons, veranderd in de extase van het bovenbewuste.

Een stroompje water vloeit terug in de poel, wat aangeeft dat alle archetypen zich weer oplossen in de vormloze waarheid. De waarde van het archetype ligt slechts in zijn macht om het innerlijke zelf wakker te schudden en het in verbinding te brengen met de bron. De voet van de maagd gaat niet verder dan het wateroppervlak. Het collectief onbewuste wordt niet betreden, maar slechts beroerd.

De vogel rechts is een ibis, symbool van de Egyptische god Thoth, die als de uitvinder van alle kunsten werd beschouwd. Letterlijk leerde hij de eerste kunstenaars hun techniek aan, maar figuurlijk kunnen we zeggen dat alle creatieve bezigheid voortkomt uit het oorspronkelijke energiereservoir. De creatieve mens transformeert deze energie bijvoorbeeld in gedichten, schilderijen en tapijten. De diverse kunstrichtingen worden door de verschillende stroompjes water gesymboliseerd. Elke creatieve daad geeft vorm aan de objectieve werkelijkheid door middel van deze spirituele energie. Zo ontstaan er beeldhouwwerken, schilderijen, gedichten enz. De artistieke inspiratie is onuitputtelijk, zolang de kunstenaar met deze inwendige bron verbonden blijft. Net zoals elk nieuw kunstwerk de kunstenaar nieuwe inspiratie geeft, vloeit er daarom een stroompje naar de poel terug.

De Ster ligt onder de Keizerin en het Rad. Op de Keizerin zien we de natuurlijke wereld verheerlijkt in de natuurlijke driften. Maar de Keizerin is goed gekleed, wat aangeeft dat ze de neiging heeft om haar gevoelens via bepaalde dingen buiten zichzelf tot uitdrukking te brengen: de natuur, minnaars, kinderen. Op de Ster zien we het innerlijk zelf zichzelf ervaren. De Sterrenmaagd verenigt de twee vrouwelijke archetypen; de innerlijke gevoeligheid van de Hogepriesteres wordt met de hartstocht van de Keizerin tot uitdrukking gebracht.

Op het Rad van Fortuin werd het universum uitgedrukt in de vorm van mysterieuze symbolen. Bij de Toren zijn we een stadium verder gekomen. Hier bij de Ster ervaren we het onbewuste direct, niet meer via bepaalde visioenen.

Als kaart 17 gaat de Ster verder dan 7. De Ster bevrijdt de levenskracht, terwijl de Wagen deze onder controle houdt. 1 + 7 = 8. We zien hierbij dat de Ster een hoger niveau van kracht aanduidt, waarbij de leeuw van het verlangen niet alleen maar getemd is, maar in licht en vreugde is getransformeerd.

De sterren op de kaart zijn allemaal achtpuntig, wat op nog een verband met Kracht duidt. Omdat een achtpuntige ster uit twee vierkanten kan worden geconstrueerd, wordt het octogram soms gezien als een tussenvorm van de cirkel en het vierkant. Het vierkant symboliseert de stof, de cirkel de geest. Deze kaart vertegenwoordigt dus het stadium waarin de vormloosheid van de zuivere geest op het punt staat zich in de feitelijke wereld te manifesteren. Weer denken we hierbij aan de stroompjes water. Mensen zijn de verbinding tussen de geest en de materiële wereld; ons vermogen om zowel de waarheid aan te voelen als deze te actualiseren maakt ons een volmaakt voertuig voor de geest.

De kerk plaatste de mens ergens tussen de dieren en de engelen. Hieraan was gewoonlijk een moralistische interpretatie verbonden: men kan óf zijn verlangens óf zijn verstand volgen. Maar voor ons laat de vergelijking zien dat het menselijk bewustzijn de materiële wereld met die der `engelen' verbindt.

Ondanks het feit dat bepaalde details op handeling wijzen, drukt de Ster voornamelijk innerlijke kalmte uit. In tegenstelling tot Matiging en de Maan, de kaart die op de Ster volgt, leidt er geen weg terug van de poel naar de uiterlijke realiteit. Hoewel de stroompjes en de ibis het aanwenden van creatieve energie suggereren, bestaat de ervaring van de Ster uit diepe vrede. De reis is onderbroken voor een periode van rust. In voorspellende zin is de kaart een uitdrukking van hoop, een heilzaam gevoel van eenheid en harmonie, na een tijd van hevige emotionele beroering. Vaak kunnen de Ster en de Toren met elkaar in verband worden gebracht, zelfs al verschijnt er slechts één van de twee op tafel. De Ster geeft aan dat het onbewuste zich begint te roeren. Dit is vooralsnog een zeer weldadig proces, waarin psychische krachten zich beginnen te manifesteren, zonder dat dit angst oproept.

De omgekeerde kaart houdt in dat we ons afsluiten voor de rust en de hoop die uit de kaart spreekt. We ervaren dan een gevoel van zwakte, impotentie en angst. Deze diepe onzekerheid gaat vaak schuil achter een masker van arrogantie. In plaats van een verbinding tussen de geest en de uiterlijke wereld symboliseert de omgedraaide kaart de verbreking van alle verbindingen. En als innerlijk de Wateren des Levens zijn ingedamd, wordt de uiterlijke realiteit drabberig en grijs.