Met haar diverse betekenissen illustreert deze kaart wederom het probleem van zekerheid, dat in het hoofdstuk over lezingen uitgebreider aan de orde komt. Hoe weten we zeker welke betekenis in een bepaalde context thuishoort? Tegelijkertijd geven al deze betekenissen aan in welke uiteenlopende richtingen een situatie zich kan ontwikkelen.
Vijven verbeelden conflict en het een of andere verlies. In termen van Pentakels houdt dit allereerst materiële problemen in, zoals armoede of ziekte. Soms duidt het op langdurige ontberingen. Merk op dat de afgebeelde mensen, hoewel krom en kreupel, toch overleven. Deze kaart kan op liefde wijzen en dan vooral op de liefde tussen twee mensen die in een moeilijke situatie aan elkaar blijven vasthouden. Juist dat zou één van de voornaamste factoren voor hun samen blijven kunnen zijn, zodat het oplossen van hun materiële zorgen hun eenheid onder druk zou kunnen zetten; misschien vrezen ze wel dat dit gebeurt en zijn ze daarom bang voor veranderingen.
Merk verder op dat zij langs een kerk lopen. Als toevluchtsoord vertegenwoordigt de kerk rust en beschutting tegen de storm. Zij zien dat echter niet. Mensen kunnen zich overal aan wennen en worden daarmee blind voor eventuele mogelijkheden tot verandering; ze zullen zich zelfs verzetten tegen het beëindigen van hun lijden. Als we deze mensen vergelijken met de knielende bedelaars op Pentakels Zes, zien we dat de Vijf staat voor trots en onafhankelijkheid, soms tot op het ridicule af, zoals wanneer er oprecht hulp wordt aangeboden.
Wanneer we de kaart nauwgezetter bestuderen ontdekken we alternatieve, zelfs tegengestelde betekenissen. De kerk heeft geen deur. Daar vandaag de dag kerken zoals iedere winkel vaste sluitingstijden hanteren, heeft deze kerk hen misschien wel buiten gesloten. Ze is voor hen geen toevluchtsoord. We kunnen hierin in de eerste plaats een commentaar op de moderne kerk zien, want deze is er volgens de mening van velen niet in geslaagd de lijdende ziel troost en genezing te bieden. Op eenvoudiger niveau gaat het misschien om het feit dat de kerk zich in vele landen over de ruggen van de mensen heeft verrijkt. Vergelijk de Vijf nog eens met de Zes.
De koopman op de Zes zou een symbool kunnen zijn van de moderne, geseculariseerde kerk, die, althans tot op zekere hoogte, wel alle mogelijke materiële steun verleent, maar weinig of geen aandacht schenkt aan de spirituele behoeften van de mens.
Bovenstaande interpretatie zouden we een `sociologische' analyse van de deurloze kerk kunnen noemen. Voor een psychologische benadering moeten we onze aandacht naar de mens verschuiven. In sommige situaties kunnen krachten van buitenaf - maatschappelijke instituties, familie, vrienden enz. - ons niet helpen en zullen we alleen de strijd met onze problemen moeten aanbinden.
Deze notie kunnen we ook uitbreiden naar een `magische' of occulte interpretatie. In deel 1 van dit boek heb ik besproken hoe de Magiër zich, door zijn programma voor zelfontplooiing, tegen de gevestigde kerk opstelt. Traditioneel bemiddelt de kerk tussen God en de mensen. De keuze van de Magiër kan zowel praktische als politieke consequenties hebben. Indien de Magiër op gevaarlijke psychische krachten stuit, dan kan de traditionele religie hem niet helpen deze te overwinnen, wat ze, trouwens, ook nooit zou willen doen. Vergelijk Pentakels Vijf met de Hiërofant, kaart vijf van de Grote Arcana. Twee smekelingen onderwerpen zich op deze kaart aan een doctrine die hen in elke situatie als richtsnoer zal dienen. In ons geval hebben de mensen dergelijke doctrines afgewezen of ze simpelweg als irrelevant geclassificeerd.
Waite schrijft aan deze kaart de volgende waarden toe: `Chaos, wanorde, verval, verwarring'. De situatie die bij de normale kaart hoort, is dus in elkaar gestort. De mensen overleven niet langer. Hoewel de onmiddellijke situatie het ergste doet vermoeden, kan ze soms tot verbetering leiden. Wanneer mensen zich aan lijden gewennen, kan een instorting hen bevrijden. Het blijft nochtans de vraag of ze nu iets positievers kunnen opbouwen, want dat hangt ten dele van henzelf af en ten dele van de invloeden en mogelijkheden van hun omgeving.